Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae
in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry

4ο Διεθνές Συνέδριο Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae
in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry
Mediterranean: A market without frontiers

4ο Διεθνές Συνέδριο Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae 7-10 Απρ. 2011 στην Θεσσαλονίκη

Το 4ο Διεθνές Συνέδριο Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry θα διεξαχθεί 7-10 Απρ. 2011 στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Η ιστορία του θεσμού

Αναγνωρίζοντας την ανάγκη ύπαρξης ενός forum ανταλλαγής ιδεών και ανακοίνωσης συμπερασμάτων από έρευνες σε όλες τις χώρες της Μεσογείου καθώς και προώθησης της αρχαιολογικής και αρχαιομετρικής έρευνας στον τομέα της κεραμικής, οργανώθηκε για πρώτη φορά το 2002 στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης με πρωτοβουλία του Καθηγητή Αρχαιολογίας Josep Maria Gurt i Esparraguera και του ερευνητή Dr Miguel A. Cau Ontiveros, το Α’ Διεθνές Συνέδριο Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry (LRCW 1). Παράλληλα με την διοργάνωση του Συνεδρίου ο καθηγητής Gurt έκρινε σκόπιμο να προσκαλέσει αναγνωρισμένους ερευνητές, ειδικούς στη μελέτη της κεραμικής των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων, που δραστηριοποιούνται σε περιοχές γύρω από τη Μεσόγειο. Οι επιστήμονες αυτοί απετέλεσαν την πρώτη Διεθνή Επιτροπή (LRCW International Standing Committee), η οποία θα ήταν υπεύθυνη στο εξής για την διοργάνωση του συνεδρίου. Μεταξύ των πρώτων αποφάσεων της Επιτροπής ήταν:

  1. Η τακτική διοργάνωση του Συνεδρίου σε διάστημα που ορίστηκε στα τρία (3) έτη.
  2. Η προώθηση των αρχαιομετρικών ερευνών (πετρογραφικές και χημικές αναλύσεις) τουλάχιστον όσο και των αρχαιολογικών.
  3. Έμφαση θα δίδεται στους αμφορείς, τα μαγειρικά σκεύη και την λοιπή κοινή κεραμική.
  4. Την διοργάνωση του Συνεδρίου θα αναλαμβάνει πάντοτε χώρα που βρέχεται από τη θάλασσα της Μεσογείου.

Στην τελευταία συνεδρία του LRCW 1 αποφασίστηκε το επόμενο, δεύτερο Συνέδριο (LRCW 2) να γίνει το 2005 στην πόλη Aix-en-Provence της Γαλλίας.

Το Συνέδριο αυτό διοργανώθηκε από τα Ινστιτούτα Centre Camille Jullian και Laboratoire d’Archéologie Médievale Méditerranéenne του Université de Provence-CNRS. Στο συνέδριο αυτό προσκλήθηκαν οκτώ κύριοι εισηγητές, έγιναν δε 35 ανακοινώσεις ενώ αναρτήθηκαν 45 posters’ την τελική σύνθεση έκανε ο καθηγητής Gurt.

Σε ειδική συνεδρία με εισήγηση του Καθηγητή Αρχαιολογίας Josep Maria Gurt i Esparraguera και άλλων μελών της Διεθνούς Επιτροπής αποφασίστηκε η διεύρυνση της πρώτης Διεθνούς Επιτροπής και προτάθηκε σε συγκεκριμένους ερευνητές να συμμετάσχουν στην Επιτροπή εκπροσωπώντας τη χώρα τους. Η Διεθνής Επιτροπή (LRCW International Standing Committee), που προήλθε από αυτή τη συνεδρία, είναι εκείνη, που αποφάσισε να δεχτεί την πρόταση των Καθηγητριών Αρχαιολογίας, Sara Santoro και Simonetta Menchelli από τα Πανεπιστήμια της Πάρμας και της Πίζας αντίστοιχα, με σκοπό το επόμενο Διεθνές Συνέδριο, να πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο του 2008 στην Ιταλία.

Το 3ο Διεθνές Συνέδριο Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry (LRCW 3), διοργανώθηκε από τις 26-30 Μαρτίου 2008 στα Πανεπιστήμια της Πάρμας και της Πίζας. Είχαν προσκληθεί δέκα διακεκριμένοι ερευνητές και έγιναν αντίστοιχες ημίωρες εισηγήσεις, ενώ πραγματοποιήθηκαν 38 επιστημονικές ανακοινώσεις, αναρτήθηκαν 101 posters, την τελική δε σύνθεση του Συνεδρίου έκανε ο ερευνητής Dr Michel Bonifay.

Σε ειδική συνεδρία στο Πανεπιστήμιο της Πάρμας (27 Μαρτίου 2008) η κα Ναταλία Πούλου-Παπαδημητρίου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Α.Π.Θ., υπέβαλλε την πρόταση, το 4ο Διεθνές Συνέδριο Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry (LRCW 4), να διοργανωθεί το 2011, στη Θεσσαλονίκη από τον Τομέα Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Η πρόταση έγινε με χαρά ομόφωνα δεκτή.

Η Διεθνής Επιστημονική Επιτροπή θεωρεί ότι η διοργάνωση του Συνεδρίου στην Ελλάδα θα λειτουργήσει ως θύρα προς ερευνητές από χώρες της ανατολικής Μεσογείου, όπως η Τουρκία, η Κύπρος, η Συρία, το Ισραήλ και η Αίγυπτος, από τις οποίες η συμμετοχή στα προηγούμενα συνέδρια ήταν πολύ μικρή έως ανύπαρκτη. Επίσης ερευνητές από βαλκανικές χώρες θα πάρουν μέρος σε μεγαλύτερο αριθμό και αυτό γιατί η Θεσσαλονίκη βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση προς τις νότιες βαλκανικές χώρες.

Η σημασία της μελέτης της κεραμικής

Είναι γνωστό ότι η κεραμική, ως υλικό κατάλοιπο ουσιαστικά αναλλοίωτο στο χρόνο, αποτελεί εργαλείο εξαιρετικά χρήσιμο για την μελέτη της αρχαίας κοινωνίας και οικονομίας. Η διακίνησή της, ειδικά των αγγείων μεταφοράς (αμφορείς), αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τη δυναμική και τα δίκτυα διανομής της αγροτικής παραγωγής, του κυριότερου παραγωγικού κλάδου της αρχαιότητας. Η μελέτη του συνόλου των κεραμικών που ανευρίσκονται σε μία αρχαιολογική θέση είναι σημαντική για τον εντοπισμό των κέντρων παραγωγής’ είναι καθοριστική για την κατανόηση των οικονομικών / εμπορικών μηχανισμών και σχέσεων μεταξύ των κέντρων παραγωγής και κατανάλωσης σε μια αρχαία κοινωνία, και σε ότι μας αφορά την Βυζαντινή αυτοκρατορία κατά την πρώτη περίοδο. Δεδομένης, δε, της σπανιότητας γραπτών αναφορών σχετικά με τους μηχανισμούς της αγροτικής παραγωγής, η λεπτομερής και συστηματική μελέτη της κεραμικής είναι η μόνη οδός για να ανιχνεύσουμε τα προϊόντα που μεταφέρονταν και να προσπαθήσουμε να χαράξουμε στον χάρτη τους αρχαίους εμπορικούς δρόμους, οι οποίοι ήταν κατά κύριο λόγο θαλάσσιοι και διέσχιζαν την Μεσόγειο.

Σε χώρες της δυτικής Μεσογείου - Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία - η έρευνα της κεραμικής των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων (πρώιμης βυζαντινής περιόδου) έχει ήδη μια παράδοση αρκετών χρόνων και οι δημοσιεύσεις είναι πολλές και ενδιαφέρουσες. Οι μελέτες αυτές δεν περιορίζονται σε τυπολογική ανάλυση και χρονολογική κατάταξη αλλά χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά τις δυνατότητες που προσφέρει η αναλυτική έρευνα (πετρογραφία, χημικές αναλύσεις) στη μελέτη της κεραμικής. Παράλληλα, σημαντικές έρευνες, σε μικρότερο αριθμό, έχουν δημοσιευτεί από έρευνες σε περιοχές της ανατολικής Μεσογείου – Αίγυπτος, Παλαιστίνη, Κύπρος, νότια Τουρκία – ή από περιοχές της βόρειας Αφρικής – Λιβύη, Τυνησία - .

Τα τελευταία 15 χρόνια έχει αρχίσει και στην Ελλάδα μια συστηματική προσέγγιση του θέματος και δίνεται όλο και μεγαλύτερη σημασία στη μελέτη της κεραμικής αυτής της περιόδου. Απόδειξη της σημασίας που δίνουν πλέον και οι Έλληνες ερευνητές στην σφαιρική προσέγγιση του θέματος αποτελεί πέραν των άλλων, και το Συνέδριο για την κεραμική της Ύστερης Αρχαιότητας (3ος – 7ος αι. μ.Χ.), που διοργανώθηκε τον Νοέμβριο του 2006 από τον Τομέα Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Αρχαιολογικών Σπουδών Μακεδονίας και Θράκης στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης.

Η οργάνωση του συνεδρίου

Σύμφωνα με την πρόταση που ενέκρινε ο Τομέας Αρχαιολογίας τον Ιούνιο του 2008, ο καθηγητής Α. Μέντζος και η επίκουρη καθηγήτρια Ν. Πούλου-Παπαδημητρίου, αποτελούν τον πυρήνα της επιτροπής διοργάνωσης του συνεδρίου. Από το Ερευνητικό Κέντρο «Δημόκριτος» συμμετέχει στην οργανωτική επιτροπή ο Διευθυντής Ερευνών Δρ Β. Κυλίκογλου. Το συνέδριο θα διεξαχθεί την άνοιξη του 2011 στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Η επιτροπή, με σκοπό την σωστή οργάνωση του συνεδρίου, προτίθεται να συνεργαστεί με άλλους φορείς και Ιδρύματα της χώρας όπως οι Εφορείες Βυζαντινών και Κλασικών Αρχαιοτήτων της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής και το Κέντρο Έρευνας INSTAP.

About Us | Privacy Policy | Contact Us | ©2010 Aristotle University of Thessaloniki
Aristotle University of Thessaloniki